ETKEN:
Özellikle genç hayvanlarda üst solunum yollarında etkili olan bakteriyel
bir hastalıktır. Hastalık etkeni mycoplasma cinsinde yer alan türlerdir. (M.
gallisepticum, M. synoviae, M. iowae )
BULAŞMA:
Primer enfeksiyon olarak pek karşılaşılmaz. Genellikle newcastle, infeksiyöz
laryngotrachitis, pasteurollazis, coli gibi enfeksiyonlarla birlikte seyreder.
Her yaştaki hayvanlar duyarlı olmasına rağmen genellikle gelişim
dönemindeki hayvanlar daha fazla etkilenirler. Hastalıkta anaçlardan bulaşma
söz konusudur. Bunun dışında tavuktan tavuğa bulaşma, indirek bulaşma,
mekanik bulaşma, infekte hayvanların sürüye girmesi, hastalığın bulaşma
ve yayılmasındaki etkili faktörlerdir.
BELİRTİLER:
Başlangıçta sulu sonraları mukoid göz ve burun akıntısı. Durgunluk,tıksırık,
sinuslarda birken sıvı yüzünden yüzde şişme, sinuzitis, aerosacculitis (hava
kesesi yangısı) gibi semptomlarla seyreden ölüm oranı düşük bulaşma oranı
yüksek bir hastalıktır. Hafif seyirli olgularda hiçbir belirti gözlenmemesine
rağmen ağır olgularda yumurta veriminde düşme dikkati çeker. Hastalığı
atlatan hayvanlar portör(taşıyıcı) kalırlar. Ölüm oranı düşük olmasına rağmen
kondisyonda ve verimdeki düşmeler nedeni ile sürüde yüksek ayıklama
gerekir.
TEŞHİS:
Etken ancak özel besiyerlerinde üretilebilir. identifikasyonunda biyokimyasal
testlerden faydalanılır. Antikor varlığı, aglitunasyon, komplement fiksasyon,
indirekt hemaglitünasyon, agar jel diffüzyon, ELİSA etkenin teşhisinde
kullanılan yöntemlerdendir.
TEDAVİ:
Hasta hayvanlardan durumu daha iyi olanlar ayrılarak,etkinliği bilinen antibiotikler (tylosin,tilmikosin,tiamulin, tetrasiklin,doksisiklin,enrofloxasin vs.) kullanılabilir. Ancak kesin başarı beklenilmemelidir. Antibiotik sağaltımı lezyonların şiddetini ve klinik belirtileri azaltabilir ancak etkenlerin sürüden eliminasyonunu sağlayamaz.
KORUNMA:
Koruma için canlı-attenüe ve ölü aşılar geliştirilmesine rağmen etkinlikleri
tartışılmaktadır. Genel ve özel önlemlerin alınması ve bunların hassasiyetle
uygulanması korunmadaki en etkili metottur. Bu amaçla kümeslere hayvan girişlerinde dikkat edilmeli ve koruyucu amaçla her ay düzenli olarak etkili antibiotikler kullanılmalıdır.