ETKEN:

Eneterobacterecea familyasında bulunan salmonella cinsi tarafından

meydana getirilen hastalıklardır.Tüm biyogüvenlik önlemlerine rağmen

halen kanatlı işletmelerinde en çok korkulan enfeksiyonlardan biridir.

Hastalık etkenin intrasellüler karakterde olması ve horizontal ve vertical

bulaşmanın etkin olması bunun en büyük nedenlerindendir. Ayrıca etkenin

insanlara bulaşarak enterotoksik bozukluklara neden olması nedeni ile

de ayrı bir öneme sahiptir.

 

         BULAŞMA:

Hastalık etkenleri genellikle sindirim bazen solunum ve nadiren de deri

yolu ile vücuda girebilir. Gaita burun akıntısı salya ve vertikal bulaşık

yumurta ile hastalık yayılır. Etkenin yayılmasında altlık viyoller gibi cansız

materyaller de etkilidir. Rodent ve yabani hayvanlar hastalığın yayılmasında

etkili canlılardır. Managemet hataları, stress faktörleri, olumsuz çevre

koşulları hastalığın çıkışına zemin hazırlayan faktörlerdir.

Maternal antikora sahip olmayan hayvanlar enfeksiyona daha duyarlıdır.

 

        BELİRTİLER:

Salmonella etkenlerinin neden olduğu enfeksiyonlar iki kategoride

toplanabilir.

1) Salmonellozis : Salmonella gallinarum – S. pullorum enfeksiyonları

2) Paratifo enfeksiyonları : S. enteridis, S. typhimirium enfeksiyonları

Pullorum Enfeksiyonu : infekte yumurtalarda 18 - 19. günlerde kabukaltı

ölümleri gözlenir. Yumurtadan çıkan civcivlerden infekte olanlar da birkaç

gün içinde ölür. Etken kan dolaşımı ile iç organlara yayılır. Ölümler genelde

4. günde başlar 5. günde doruğa çıkar 8. günde azalarak devam eder.

Durgunluk yem tüketiminde azalma beyaz ishal ; akciğer enfeksiyonlarında,

solunum güçlüğü bazen eklem ve ayaklarda şişmeler görülen semptomlar

arasındadır. Sağaltım ölüm oranını % 5 – 15 lere düşürebilir.

Paratifo Enfeksiyonu : Hastalıkta fazla semptom görülmez. Ölümler

genellikle 4 – 7 günler arasına sıkışmıştır. Tüylerde bozukluk ve yem

tüketiminde azalma genel semptomlardır.

 

           TEŞHİS:

Teşhis için otopsi bulguları ve laboratuar muayenelerinden faydalanılmalıdır.

 

          TEDAVİ:

Hasta hayvanlar diğerlerinden ayrıldıktan sonra antibiogram sonucu belirlenen ilaçlar prospektüslerinde belirtilen şekilde kullanılır.Enrofloksasin(mediuqinol),florfenikol(mediflor) ve gentamisin etken maddelerini içeren ilaçlar kullanılabilir.Dış ortamlarda uzun süre canlı kalabilirler.

 

          KORUNMA:

Aktif bağışıklığın tetiklenmesi bakımından canlı 9 R aşısı veya inaktif

aşılardan yararlanılabilir. Bunun dışınnda çok sıkı genel hijyen ve korunma

önlemleri konulmalı ve bunlar titizlikle uygulanmalıdır.